Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015

«Ο Μαύρος κότσυφας στο χιόνι» «Τελικά ο χρόνος τα καταπίνει όλα για να γεμίσει το εύρος του κενού του» Πάνος Νιαβής

Την Δευτέρα 5 Οκτωβρίου, ο συμπατριώτης μας Πάνος Νιαβής, από το Μάραθο Αγράφων , παρουσίασε στην Αθήνα , την πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο ¨Ο μαύρος κότσυφας στο χιόνι”. Ήταν μια βραδιά με τόση συγκίνηση και τρυφερότητα, που το άρωμά της σφραγίστηκε ανεξίτηλο στα κύτταρα της μνήμης όλων όσων παρευρέθηκαν σε αυτήν τη μαγική θα λεγε κανείς συνάντηση. Η αίθουσα του Polis Art Cafe στο αίθριο του Αρσακείου Μεγάρου ήταν κατάμεστη. Ο Πάνος Νιαβής έχει πολλούς καλούς φίλους και στην πραγματική ζωή και στην άλλη την “εικονική” - τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- που πια έχουν γίνει μέρος κι αυτά της ζώσας πραγματικότητάς μας. Κι άλλοι τόσοι φίλοι που δεν μπόρεσαν ναρθουν απο μακριά φρόντισαν να στείλουν τις ευχές και την αγάπη τους διαδικτυακά. Το βιβλίο παρουσιάστηκε από το γνωστό ζωγράφο Χρήστο Μποκόρο , τον πολιτικό επιστήμονα Στράτο Φανάρα, τον εκδότη Δημήτρη Τριανταφυλλίδη, ενώ ποιήματα διάβασε η ηθοποιός Μάρα Δαρμουσλή και ο ίδιος ο ποιητής. Τον συντονισμό τηε εκδήλωσης είχε ο επιμελητής του Poliς Αrt Café, Βασίλης Χατζηιακώβου.

Ο εκδότης Δημήτρης Τριανταφυλλίδης με πολύ μεράκι και μια πολύ προσεγμένη έκδοση , μας έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον Πάνο Νιαβή όχι μόνο μέσα απο τα ηλεκτρονικά μέσα. Μίλησε απο καρδιάς για τον άνθρωπο Πάνο Νιαβή και τη φιλία τους που χτίστηκε μέσα απο το διαδικτυακό σάϊτ “Poets only” σ.σ: (Ποιητές μόνο)_ και μέσα απο μια διαδρομή χρόνων, δυσκολιών, ποιητικών ανησυχιών, έδεσε τους δυό τους σε μια δυνατή σχέση ζωής. Έτσι πεισματικά συμπορεύονται εσαεί, συνταξιδιώτες της ευαισθησίας και της ανθρωπιάς τους.
Ο Βασίλης Χατζηιακώβου με πολύ συγκίνηση μίλησε για τον άνθρωπο και για τον ποιητή Πάνο Νιαβή , τονίζοντας πόσο καίριες είναι φωνές σαν τη δική του σε αλγεινούς καιρούς και σκοτεινές εποχές σαν τούτη που διανύουμε.
Ο Στράτος Φανάρας μίλησε για την γνωριμία του με τον Πάνο μέσω ενός ποιήματος του , και για το πώς έχοντας σπίτια στην ίδια περιοχή , την Λοκρίδα Φθιώτιδας, ευτύχησαν να συναντηθούν σε ζεστά φιλικά τραπέζια και κατέληξαν να κάνουν παρέα και να ανταλλάσσουν επισκέψεις περνώντας πολλά χειμωνιάτικα βράδια με κρασί, βιβλία και κουβέντες δίπλα σε αναμμένα τζάκια... Μίλησε με πολύ αγάπη για αυτήν τη σχέση ζωής κι ας βλέπονται αραιά, για την εξαιρετική ενσυναίσθηση του Πάνου , την εναργή του ματιά, το καθάριο του βλέμμα πάνω στα πράγματα, την ανήσυχη φύση του.
Ο Χρήστος Μποκόρος μίλησε με πολύ τρυφερότητα για την γνωριμία του με τον Πάνο . Γνωρίστηκαν στην εκδήλωση «Κατσαντώνεια» , τον Ιούνιο του 2014 , στη γενέτειρα του Πάνου , στο Μάραθο Αγράφων , μέσω του κοινού τους φίλου Ηλία Μπουμπουρή. Όταν τελείωσε η εκδήλωση και πήραν το δρόμο του γυρισμού, στους κακοτράχαλους αγραφιώτικους δρόμους κάτω από τους ήχους του σαξόφωνου του Γιαν Γκαρμπάρεκ που επέλεγε στο κασετόφωνο του αυτοκινήτου του ο Πάνος, κουβέντιασαν πολύ για τα όνειρά τους , μέχρι αργά το βράδυ στην ταβέρνα της Τασίας στη Βίνιανη. ( Το εξώφυλλο της έκδοσης κοσμεί πίνακας του Χρήστου Μποκόρου. Κι ο τελευταίος πολλές φορές διαβάζοντας ποιήματα του Πάνου, είδε πίνακές του ανάμεσα στους στίχους. Ποίημα που περιλαμβάνεται στη συλλογή και είναι αφιερωμένο στο ζωγράφο, διάβασε ο Ηλίας Μπουμπουρής ).
Ο Πάνος Νιαβής, που ως παιδάκι γνώρισε όπως όλοι της γενιάς του, τη φτώχεια μιας τυραννισμένης, άλλης Ελλάδας , που σμιλεύτηκε μέσα απο την ανέχεια και το ορεινό επιβλητικό τοπίο των Αγράφων, που αποτύπωσε βαθιές τις μνήμες απο τον μόχθο της μάνας και τον κάματο της κάθε μέρας , ακόμα και στην μετοίκησή του στο άστυ ως ενήλικας, διατήρησε το στίγμα της νοσταλγίας, της μελαγχολίας, της ευαισθησίας και μιας λεπταίσθητης δεκτικότητας στα πράγματα σαν να ναι η ψυχή του, μια τεντωμένη λεπτή αντέννα που πιάνει και το παραμικρό αεράκι. Ακόμα κι οι φωτογραφίες του Πάνου Νιαβή, είναι φωτογραφίες τοπίων της πατρίδας του .Παρότι “πειραγμένες” για να προσδίδουν ένα διαφορετικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα απο το αναμενόμενο ( εδώ η ποιητική ιδιοσυγκρασία φτιάχνει εικόνα αντί ποίησης) , αντλούν τη θεματική τους απο το αρχέγονο, το ανόθευτο, το ανεπιτήδευτο, το άγριο κι υπερήφανο τοπίο της πατρίδας του.
Η υπέροχη Μάρα Δαρμουσλή , ηθοποιός ,διάβασε με πολύ τρυφερότητα κι ευαισθησία ποιήματα του ωντανεύοντάς τα με την χροιά της φωνής της και την θέρμη της φιλίας και του θαυμασμού της για τον ποιητή.
Ο Πάνος παίρνοντας τον λόγο μοίρασε με γενναιοδωρία το δικό του συναισθηματικό αντίδωρο προς τον κάθε ομιλητή ξεχωριστά κι επέλεξε να διαβάσει δυο απο τα ποίηματά του. Το ένα, ο Τραχίλης, περιλαμβάνεται στη συλλογή.
“Ο Τραχίλης
O Tραχίλης ήρθε στον ύπνο μου αξημέρωτα.
Η στάθμη του Χρόνου ανέβαινε , ύπουλη παλίρροια.
Κοίταξε τα ανείπωτα με τα υγρά του μάτια
κι έφυγε τρέχοντας ως το συνήθιζε στα δάση.
Από κάπου ακούστηκε μια τουφεκιά,
ο Μπάρμπα Λάμπρος τον είχε τουφεκίσει
πενήντα χρόνια πριν,
τον ήχο της η μνήμη συντηρεί ακόμη.
Μάταια ζει, μες τα ακαθόριστα του πρωινού
που το σκοτάδι αρχίζει να ζυμώνεται
με την λαμπρή ματιά του ήλιου που έρχεται…
Αρπάζομαι νοερά από την ουρά του, κι είμαι.
Αφήνω πρόσκαιρα το πένθος και το νόστο έρμο της εμμονής μου - αγιάτρευτοι καταναγκασμοί, για τους τόπους και τη νιότη. Σφίγγει ο κλοιός.
- τα κρύβω στα ενδότερα των λέξεων , τις νύχτες –
Γρίφοι κι ωδίνες αισθημάτων ασυναίρετων
στα όνειρα μου μετακομίζουν ένα «Τραχίλη» σκύλο ,
νεκρό πενήντα χρόνια αυθαίρετο και αφανισμένο.
Μια κουρτίνα πλαταγίζει κι ονειρεύεται,
ιστιοφόρο να ναι κι από την Τροία τάχα επιστρέφει .
Φωνή διάφανη υποκρίνεται σα να ρωτάει :
- Μπας κι είσαι ο Άργος του Οδυσσέα ;
την ώρα που ο Ξένος με βέλος τον Αντίνοο σκοτώνει.
………………………………………………
Ένας κρότος ξαφνικός ακούγεται
και το όνειρο αφανίζεται μες στην καινούργια μέρα ….”
Η ποίηση του Πάνου Νιαβή είναι ένας καμβάς πάνω στον οποίο πλέκονται και διαπλέκονται παιδικά βιώματα, η ανάμνηση της χαμένης αθωότητας των ανθρώπων μιας άλλης Ελλάδας, παλιότερης, η καθημερινότητα με τις αιχμές και τα αγκάθια της, οι μύχιες σκέψεις του ποιητή, η νοσταλγία για μια άλλη εποχή, όχι μόνο χρονικά διαφορετική, αλλά και ποιοτικά.
Ο Πάνος Νιαβής ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που μπορούν να μετουσιώσουν σε στίχο όλων των ειδών τα ερεθίσματα, τις σκέψεις, τα συναισθήματα. Ο έρωτας, ο πόνος, η νοσταλγία, ο θάνατος, ο κάματος, η φύση, η αγάπη σε όλες της τις μορφές είναι ο θεματικός καμβάς απο όπου αντλεί συναισθήματα και τα μετουσιώνει σε λέξεις γεμάτες χρώμα, άρωμα, μουσική, χάδι. Η ποίησή του είναι ένας εσωτερικός μονόλογος που άλλοτε καταλήγει σε σπαραχτικό λυγμό, άλλοτε σε ψυχανέμισμα, άλλοτε σε καταγραφή των όσων άγγιξαν τη μνήμη. Οι περισσότεροι έφυγαν απο την εκδήλωση με την πεποίθηση πως αυτό το σπάνιο ταλέντο του Πάνου Νιαβή να καταγράφει με ιδιαιτερότητα και πάθος , με δυναμισμό και νοσταλγία, με ένταση κι ευαισθησία , με φαντασία και ψυχικό σθένος, τα βιώματα της ψυχής είναι αυτό που τον καθιστά έναν πολύ μεγάλο ποιητή.
Τι διαφορετικό είχε η συγκεκριμένη εκδήλωση απο άλλες παρουσιάσεις βιβλίων; Ήταν -χωρίς ίχνος υπερβολής-μια γιορτή αγάπης. Αγάπης εκ μέρους των φίλων ομιλητών, εκ μέρους του δημιουργού, εκ μέρους του κοινού. Έρεε κύμα αγάπης σαν δυνατή λάβα από το πάνελ των ομιλητών και ζέσταινε απο κάτω τις καρδιές όσων ήξεραν τον Πάνο κι όσων τον έμαθαν σαν να τον ήξεραν μια ολόκληρη ζωή, μέσα σε λίγη ώρα. Το χει αυτό το χάρισμα ο Πάνος. Να σου κοινωνεί γενναιόδωρα το κρασί της ψυχής του. Να σε κάνει να νιώθεις οικείος, δικός, συγγενής, φίλος. Η ατμόσφαιρα εκείνο το βράδυ θύμιζε θερμή μάζωξη φίλων κι όχι παρουσίαση βιβλίου. Θύμιζε γιορτή. Που λες και το ξερε , την επισφράγισε κερνώντας μας στο τέλος ένα ποτήρι κρασί. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο ποιητής – με τη σύμφωνη γνώμη του εκδότη του - αποφάσισαν να προσφέρουν τα έσοδα από την πώληση του βιβλίου στο Γυμνάσιο Κερασοχωρίου , Γυμνάσιο από το οποίο ξεκίνησε τη πορεία του μέσα στο χρόνο , στη ζωή και στα βιβλία ο Πάνος, το 1968 μαζί με τους αχώριστους μέχρι σήμερα συγχωριανούς και φίλους του Κώστα και Ηλία Μπουμπουρή.
Ανάμεσα στους παρισταμένους , διακρίναμε τον τέως βουλευτή Μιχάλη Καρχιμάκη, τον Πρόεδρο και Γραμματέα αντίστοιχα της Εταιρείας Ευρυτάνων Επιστημόνων Φώτη Κουλαρμάνη και Απόστολο Αβράμπο, τον τέως Δήμαρχο Αγράφων και τέως περιφερειακό σύμβουλο Χρήστο Μπούρα , τούς πολιτευτές Ευρυτανίας Κωνσταντίνο Μπίκα, Γιώργο Λάγαρη , Κώστα Μπουμπουρή και Λάμπρο Μάκκα, τον πολιτικό επιστήμονα Λευτέρη Κουσούλη, τον Ευρυτανικής καταγωγής δημοσιογράφο και ποιητή Σώκο Ζαχαρία, την κριτικό βιβλίου και φιλόλογο Αννα Ρωμάνου, την εικαστικό και εκπαιδευτικό Μαριλίτσα Βλαχάκη , την ιστορικό Λεωνή Θανασούλα, το δημοσιογράφο Ηλία Προβόπουλου, τη σκηνοθέτη (εκ Προυσού καταγόμενη) Παπαχρήστου Σοφία , το σκηνοθέτη Σπύρο Πριόβολο, τον επιχειρηματία Νίκο Νιαβή και πλήθος Μαραθιωτών , Αγραφιωτών , Ευρυτάνων και πολλών φίλων του Πάνου Νιαβή και της ποίησης.