ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Η ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΕΝΟΣ ΚΛΑΔΟΥ ΠΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣΕ ΟΡΘΙΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ Του Θωμά Κώτσια

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ: Η ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΕΝΟΣ ΚΛΑΔΟΥ ΠΟΥ  ΚΡΑΤΟΥΣΕ ΟΡΘΙΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

Του Θωμά Κώτσια

23-9-13

«Τα θεμέλια μου στα βουνά

 και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους

και πάνω τους η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.»

Οδυσ. Ελύτης

Τα προβλήματα της κτηνοτροφίας στην Ευρυτανία δεν είναι σε κανένα μας άγνωστα από όλους όσους ζούμε εδώ η διατηρούμε δεσμούς με την περιοχή μας.

Όμως εδώ και αρκετά χρόνια, την εποχή που η Ευρυτανία άλλαζε και ο τουρισμός  φάνταζε σαν «η κότα με τα χρυσά αυγά», σαν η νέα στρατηγική επιλογή για το νομό μας και ιδιαίτερα για την περιοχή γύρο από το Καρπενήσι, η κτηνοτροφία ήρθε σε δεύτερη μοίρα με έντονα τα σημάδια της εγκατάλειψης της από την πολιτεία και τους τοπικούς της εκπροσώπους. Η πολιτική της συρρίκνωσης οδήγησε  ακόμα και τους ίδιους τους κτηνοτρόφους  σιγά-σιγά να εγκαταλείψουν την κτηνοτροφία και να συνδέσουν τη ζωή  τους γενικότερα με τον τομέα των υπηρεσιών, αφού αισθάνονταν ότι δεν έχουν μέλλον και όχι άδικα.

Η ουσιαστική διάλυση και απαξίωση όλων των υποστηρικτικών υπηρεσιών του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας στο νομό μας και γενικότερα  που ο ρόλος και η αποστολή τους ήταν η υποστήριξη και βελτίωση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, όπως η Δ/νση Δασών με τα τοπικά  Δασαρχεία, η Δ/νση Γεωργίας, η Κτηνιατρική υπηρεσία και άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες  οδήγησαν  στην απαξίωση του μοναδικού κλάδου της οικονομίας στον τόπο μας που σε παλιότερες και δύσκολες  εποχές κράτησε φτωχό αλλά όρθιο το λαό μας.

Αν επισκεφτεί κανείς τους βοσκοτόπους των Ευρυτανικών βουνών όπου λιγοστοί πλέον κτηνοτρόφοι μεταφέρουν  τα κοπάδια τους το καλοκαίρι, από τις εικόνες αλλά  και από τους ίδιους τους κτηνοτρόφους θα αισθανθεί ότι έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους.

Χαρακτηριστικό δείγμα των προτεραιοτήτων  της πολιτείας σήμερα στο αναπτυξιακό μοντέλο του νομού μας είναι το Βελούχι, όχι τόσο από πλευράς οξύτητας των προβλημάτων των κτηνοτρόφων, σε άλλα βουνά τα ίδια προβλήματα είναι ακόμα εντονότερα, αλλά από το γεγονός ότι είναι ένα βουνό με δύο πρόσωπα. Ένα βουνό  όπου στις  κορφές του και στις  πλαγιές του  συγκεντρώνει δύο διαφορετικούς κόσμους χωρίς ποτέ να συναντώνται, ο κόσμος των χειμερινών σπορ τα τελευταία χρόνια  και ο κόσμος της καλοκαιρινής περιπλάνησης με τα κοπάδια του για αιώνες ολόκληρους,   ενώ θα έπρεπε  αυτοί οι δύο κόσμοι να συνυπάρχουν,  να αλληλοσυμπληρώνουν και να ενισχύουν την τοπική οικονομία.

 Το νέο μας προϊόν που κατ’ επίφαση ονομάσαμε Αγροτουρισμό δεν είναι παρά τουρισμός σκέτος που στο μεγαλύτερο μέρος του  καταναλώνει προϊόντα του LIDL και των κάθε είδους εισαγωγέων. Αποδεικνύει  ότι αυτοί που χαράσσουν την αναπτυξιακή  πολιτική για τη χώρα και όσοι την εξειδικεύουν και την εφαρμόζουν στο νομό μας, έχουν πολύ χαμηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων τους την κτηνοτροφία και την σύνδεση της με την τουριστική ανάπτυξη. Μια επίσκεψη στις ταπεινές καλύβες των κτηνοτρόφων του Βελουχιού λίγες μόνο εκατοντάδες μέτρα από το χιονοδρομικό, το επιβεβαιώνει.

Γι ‘αυτούς το Βελούχι είναι μόνο το χιονοδρομικό, όχι  και  ό,τι έθρεψε και κράτησε ζωντανούς τους κατοίκους  γύρο του για χιλιάδες χρόνια. Όλα σταματούν στο σαλέ, από εκεί και πέρα το χάος.

 Οι δρόμοι πρόσβασης στις στάνες και τα ίδια τα καλύβια τους σε απελπιστική κατάσταση, σακατεύουν και πληρώνουν ακριβά κάθε όχημα για τις μεταφορές και τις  ανάγκες τους, ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα, π.χ. στους βοσκότοπους της Φτέρης

Οι ίδιες οι στάνες, οι βρύσες και τα στέγαστρα, μία από τις θετικότερες πρωτοβουλίες των δασαρχείων  προηγούμενων δεκαετιών να διευκολύνουν τη ζωή των κτηνοτρόφων, σήμερα κείτονται στο έδαφος σαν αποτέλεσμα της εγκατάλειψης και της αδιαφορίας για ένα κλάδο που σε όλη την Ελλάδα σβήνει και παραδίδεται στους εμπόρους εισαγωγείς κρέατος και γαλακτοκομικών.

Κάποιες δυνατότητες μεταφοράς νερού κοντά στις στάνες για τις ανάγκες των ανθρώπων και των ζώων, αλλά και για την καλλίτερη αξιοποίηση των προϊόντων και της παραγωγής τους, εξανεμίζονται με αόριστες υποσχέσεις που υποτάσσονται στα νέα προτάγματα της τουριστικής μας ανάπτυξης.

Τα σφαγεία, έτοιμα εδώ και χρόνια, παραμένουν ανεκμετάλλευτα. Ο Δήμος αρνείται το κόστος λειτουργίας τους , για  άλλες όμως  δαπάνες εντυπώσεων και επικοινωνιακού χαρακτήρα  δεν είναι ιδιαίτερα φειδωλός.  Όμως  το νέο πλέγμα νόμων και απαγορεύσεων για τη σφαγή των ζώων , οδηγεί τους κτηνοτρόφους σε γειτονικούς νομούς με τεράστια οικονομική επιβάρυνση που αυξάνει το κόστος των προϊόντων τους,. Έτσι οι «Αγροτουρίστες» ένα μεγάλο μέρος από τα προϊόντα που καταναλώνουν δεν είναι παρά  προϊόντα που βρίσκουν και στη γειτονιά τους.  

Καλή η ανακαίνιση του σαλέ αν θα βελτιώσει ποιοτικά και ποσοτικά το τουριστικό μας προϊόν, όμως έχω την γνώμη ότι  τους πολυπόθητους επισκέπτες μας δεν τους εμποδίζει το παλιό σαλέ αλλά η νέα μνημονιακή καταστροφή  που τους συντρίβει και τους στερεί κάθε σκέψη για αποδράσεις στον πανέμορφο τόπο μας. Ποιος θα απολογηθεί αύριο αν επιβεβαιωθεί αυτή η εκτίμηση και από πόσες άλλες παραγωγικότερες  ανάγκες θα λείψουν αυτά τα χρήματα. Ποιος απολογήθηκε για τη ΔΑΒΙΕ παλιότερα, για το πυρολυτικό  εργοστάσιο της Βούλπης που δεν δούλεψε ποτέ, για το βίο και την πολιτεία της «ΕυρυτανίαΑ.Ε.»  και πρόσφατα για την επιλογή, τη χάραξη και για τη μελέτη σκοπιμότητας  του  τούνελ και του δρόμου από το χιονοδρομικό στην Αγ. Τριάδα, στις συγκεκριμένες τοπικές κλιματολογικές συνθήκες και με βάση τις κλίσεις και το ανάγλυφο του βουνού. 

Στην Ευρυτανία δεν κάνουν διακοπές όσοι βγαίνουν πλουσιότεροι από αυτή την κρίση, αυτοί θα συνεχίσουν να πηγαίνουν στην Ελβετία εκεί που βγάζουν και τα κλεμμένα από τη χώρα μας.  Στην Ευρυτανία έρχονταν αυτοί που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν νοικοκύρηδες και σήμερα αφανίζονται.

 Στην ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε το αναπτυξιακό μοντέλο  του νομού μας,  η κτηνοτροφία μαζί με τις λίγες αλλά εκλεκτές αγροτικές παραγωγές  πρέπει να επανέλθουν σε νέες βάσεις πραγματικής ενθάρρυνσης,  υποστήριξης και όχι αποτροπής της ανάπτυξης τους , μαζί με την όποια ήπια τουριστική μας προοπτική να συνδεθούν στη βάση της αγροτουριστικής μας ανάπτυξης

Οι τελευταίοι εναπομείναντες κτηνοτρόφοι στα βοσκοτόπια της Φτέρης, της Νιάλας, της Πρασιάς, του Καυκιού, του Βελουχιού, της Σαράνταινας και όπου ακόμα συνεχίζουν, πρέπει να διευκολυνθούν ενταγμένοι σε μια πολιτική υποστήριξης με κάθε τρόπο και μέσο.

 Η αυστηρά σταβλισμένη όλο το χρόνο κτηνοτροφία στον τόπο μας, με τα τεράστια κόστη μεταφοράς ζωοτροφών από τις περιοχές που παράγονται και την χαμηλή τιμή πώλησης των προϊόντων τους δεν τους δίνει κανένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οδηγεί τον κλάδο σε μαρασμό.

Πρέπει να καταλάβουμε και πρώτα η ίδια η πολιτεία, ότι σε περίοδο οικονομικής που παίρνει και τα χαρακτηριστικά ανθρωπιστικής κρίσης, ακόμα και αν δεν είχαμε έπρεπε να ανακαλύψουμε και να εντείνουμε την αγροτική και την κτηνοτροφική μας παραγωγή.

Οι εξισωτικές αποζημιώσεις και οι επιδοτήσεις των επιλέξιμων ζώων θα έπρεπε να δίνονται σε δύο έστω περιόδους (άνοιξη και φθινόπωρο) προκειμένου να μπορούν να προμηθεύονται έγκαιρα και φθηνότερα τις ζωοτροφές και τα αναγκαία και όχι να τους χρωστούν ακόμα από το 2012,( να !!!πως βγαίνουν τα ψεύτικα  πλεονάσματα στον προϋπολογισμό, με εσωτερική στάση πληρωμών , όχι βεβαίως μόνο στους κτηνοτρόφους).

 Η αγορά δικαιωμάτων για όσους θέλουν να αυξήσουν το ζωικό τους κεφάλαιο και να ασχοληθούν σοβαρά και σε σύγχρονη βάση με την κτηνοτροφία πρέπει να επαναπροσδιοριστεί με βάση την ανάγκη αύξησης της παραγωγής μας συνολικά και της αυτοδύναμης ανάπτυξης  για την  επιβίωση του τόπου μας.

 Οι κραυγές αγωνίας όσων απέμειναν και επιμένουν να ακολουθούν τα κοπάδια τους στα ανεμοδαρμένα ύψη των Ευρυτανικών βουνών, αλλά και όσων συνεχίζουν σε χαμηλότερα υψόμετρα να ασχολούνται στο νομό μας με την κτηνοτροφία πρέπει να ενώσουν τη φωνή τους και να διεκδικήσουν το δικαίωμα τους στη ζωή, το δικαίωμα τους να ζουν και να παράγουν  τα προϊόντα τους  σε συνθήκες βεβαίως δύσκολές, αλλά να μην γίνονται ακόμα δυσκολότερες  από την ίδια την  πολιτεία που απαξιώνει τη δουλειά τους και τους στερεί ακόμα και τις ελάχιστες αυτονόητες υποδομές  και προϋποθέσεις να συνεχίσουν.